MenuBaştan belirtmeliyim ki bu yazıyı sadece kendim için hazırlamıştım yani tam bir çeviri yada makale değil . Öğrenmeye başlamak için birkaç ingilizce kaynaktan derlediğim bir nevi öğrenmeye başlama yazılarımdan biriydi.
Yazımın ana kaynağı burası. http://cichlidresearch.com/identify.html
Sonra canlı doğuranlar her yerimi kapladı ve cichlid projem başlamadan bitti. Yazı da boşta kaldı. Çok sonra yazı ile yeniden karşılaşınca düşündüm. Benim gibi daha başlangıç aşamasındaki arkadaşlara yol gösterebilir diye foruma eklemeye karar verdim. Yoksa açıkça ifade ediyorum ben cichlid lerden anlamam , bu balıkları tanımam , bilgilerin doğru veya yanlışlığı konusunda fikir yürütecek derin bilgim henüz yok. Ayrıca bu bilgiler eminim ki pek çok yerde çeşitli şekillerde ve pek çok kişi tarafından yazılmış olabilir.
Foruma ekliyorum kimbilir belki de şurası yanlış , yazının burasına katılmıyorum yada katılıyorum ama eksik buluyorum türü yararlı bir tartışmada başlayabilir. Ben tartışma taraftarıyım inanın tartışmalar insan düşüncesinin geliştiği noktalardır. Tıpkı spor yaparak kaslarımızı geliştirdiğimiz gibi düşüncelerimiz de zorlandığımız tartışmalarda gelişir. Tartışmayı kaybetsek bile bize yararı olur. Ders alırız , ifade yeteneğimizi güçlendiririz bilgilerimiz sınarız , karşı düşünceyle test ederiz. Yeterki tartışmada kavga , küfür , kişisel hakaret olmasın.
KABACA SINIFLANDIRMA
Konuya dünya üzerinde tespit edilmiş kaç cichlid olduğu ile başlamak doğru olur.
Zipcodezoo.com sitesine göre cichlidler Cichlidae ailesi (familia) altında yer alan 3 alt aileye (subfamilia) bu alt ailelere ait 242 cins (genus) ve bu cinslere ait 2570 tür (species) veya alt türe (subspecies) ayrılıyor. Bu sayılardan tür ve alt tür sayısı yeni keşiflerle sürekli bir biçimde yükseliyor olmalı. Kısaca şu an için cichlid sayısı bu yani 2570
Taksonomik sayılar her zaman çok değişken oldukları için asla kesin değildirler ve kaynaktan kaynağa hatta yazının yazıldığı zaman göre değişiklik gösterebilirler. Başka bir kaynakta bu sayıyı değişik görürseniz şaşırmayın.
Cichlid adı altında gerçekten çok balık var üstelik birçoğu birbirine çok benziyor ve her biri okunması zor ikili latince isimlerle anılıyor. İkili isimlerde ilk isim cinsini (genus) ikincisi ise türünü (species) belirtir. Eğer varsa üçüncüsü (subspecies) alt türü belirtiyor olabilir. Bunun dışında birde ingilizce genel kullanım adları var tabi türkçeleride var. Bu yoğun karmaşa yüzden insanların kafası kolayca karışıyor.
Cichlid konusu adeta dibi olmayan bir derinlik gibi. Önce cichlidleri ana guruplar altında toplamamız lazım. Yaşama alanlarına göre 4 ana guruba ayırarak işe başlayabiliriz.
1-Neotropical (New world) (Amerikan cichlid)
2-Africa (Afrika) cichlid
3-Asia (Asya) cichlid
4-Madagascar (Madagaskar) cichlid
Elimdeki cichlid bunlardan hangisi acaba diye düşünecek olursanız önce son iki seçeneği diğerlerinden ayırın çünkü onlar kolay bulunan 3-5 liraya satın alınabilen ve ev akvaryumlarına kolay giren türler değil. Bu yüzden sizin elinizdeki balık ya Amerikan cichlid yada Afrika cichlid dir. Sıralamayı ender ve zor olandan daha kolay bulunan guruplara doğru yapacağım
MADAGASCAR Cichlid'ler
Son derece ender bulunan ve pahalı türlerdir ( bu durum zamanla değişebilir , ticaret girdiği yerde eğer kar varsa engel mengel tanımaz). Eğer bir hata sonucu elinize geçmediyse ve Madagaskara kadar gidip kazara yakalamadıysanız elinizdeki balığın madagaskar cichlid olması pek mümkün gözükmüyor. Eğer " Hayır bende gerçekten madagaskar cichlid var" diyorsanız büyük ihtimal ya Paratilapia polleni yada Paratilapia bleekeri olmalı çünkü enderde olsa bu cichlidlere satışta raslamak olası. Tabi bu yazıdan çevirdiğim bir bilgi ve piyasa olarak bizim ülkemizi değil Amerikayı kastediyor
ASYA Cichlid'ler
Bu gurupta bazı tuhaf olarak adlandırılan balıklar var ve bu guruba ait balıklara da sık raslanmıyor.
Hindistan ve Sri lanka bölgesinde hepsi Etroplus türüne ait 3 cins cichlid bulunuyor.
1 -Etroplus maculatus piyasada orange chromide (turuncu chromide) diye tanınan 2.5 -5 cm arasında boyu olan ufak ama sahip olunması hoş bir balık.
2 -Etroplus suratensis bazen green chromide (yeşil chromide) diye satılıyor. 6-8 inch boya ulaşıyor.
3 -Etroplus canarensis son derece ender bulunuyormuş yazıyı yazan kişi eğer bir yerde bulursanız lütfen hemen beni arayın diyor
Orta doğuda çok az sayıda asya gurubundan cichlidler varmış ve teknik olarak Afrika cichlid değil Asya cichlid sayılıyorlar. Örnek olarak Saratherodon galileaus'u verebiliriz.
Buradan sonra kolay bulunan yaygın türlere gireceğiz
NEOTROPİCAL Cichlid'ler (NEW WORLD Cichlid) AMERİKAN Cichlid
Amerikan cichlidleride kendi içlerinde 4 e ayrılıyor
1- Cichlasoma benzeri cichlid'ler
2- Pikle cichlid'ler
3- Apistogrramma benzeri cichlid'ler
4- Earthheater cichlid'ler
AFRİKA Cichlid'ler
Afrika cichlidlerde 5 guruba ayrılıyor
1- West Africa dwarf cichlid ( Doğu Afrika cüce cichlidleri)
2- Lake Malawi cichlid (Malawi gölü cichlidleri)
3- Lake Tanganyika cichlids (Tanganyika gölü cichlidleri)
4- Lake Victoria cichlids (Victoria gölü cichlidleri)
5- Diğer Afrika cichlidler
CİCHLİD TÜR TESPİTİNDE İŞE YARAYABİLECEK PRATİK ÖN BİLGİLER
* Şimdi diyelim elinizde bilmediğiniz bir balık var ve acaba bu ne olabilir diye merak ediyorsunuz. Çok kabaca yolumuzu bulmaya ve kabaca balığımızı bu büyük cichlid topluluğu içinde tespit etmeye çalışırken şu konulara dikkat etmeliiyiz.
* Önce boyuna bakın tabi burada kastetilen yavruyken ki boyları değil yetişkin balık boyu. Eğer boyu ufaksa West Africa dwarf cichlid yada Tanganyika gölünde yaşamakta olan çok az sayıdaki cüce ciclidlerden biri yada Amerikan cichlidleri Apistogramma gurubundan olabilir. Malawiler genelde orta boy Tanganyikalar ise genelde iri balıklar oluyor.
* Eğer balık dikine uzunsa Amerikan cichlsoma olabilir Diskus ve melek balıkları da bu gurup içindedir. Buna karşın pek çok Malawi uzun ve ince yapıda oluyor, Pike cichlidler de uzun ve ince yapılı ama Malawilerdeki renkli görünüm Pikelerde yok buradan ayırmak mümkün.
* Elinizdeki balık mavi renkli ise büyük oranda Malawi dir çünkü Malawi dışında gerçek mavi renkli balık çok az.
* Balığınızdaki renk ve ton farkları çok belirgin mi üzerindeki lekeler oldukça keskin bir biçimde vücut renginden ayrılıyormu o takdirde balığınızın Malawi olma ihtimali kuvvetli. Mesela cichlasoma' lardaki ( Amerikan cichlid gurubuna dahil) lekeler malawilere göre daha dağınık ve soluk bir biçimdedir ve görsel olarak yapıları dakika dakika değişebilir.
* Ağzında yavru taşıyormu o zaman Afrika cichlid dir çünkü çok az sayıda Amerikan cichlidleri ağızda yavru taşıyor.
* Cichlasoma ya çok benziyorsa ama satıcı size Afrika cichlid demişse West African Tilapia buttikoferi olabilir. Doğu Afrika cichlidleri Amerikan cichlidler çok benzerler
* Peacock cichlid diye bahsedilmişse Malawi cichlid dir Cinsi Aulonacara.
* Jewel cichlid denmişse West African cichlid dir cinsi Hemichromis.
* Eğer ismi Hap ile başlıyorsa Haplochromis dir Viktoria cichlid
* Eğer green terror diye isimlendirilmişse genelde bu isim Amerikan cichlid Aequidens rivulatus a verilir.
* Red devil diye isimlendirilmişse bu isim bazı orta Amerika cichlasoma cichlidleri için kullanılıyor Amphilophus labiatus yada Midas cichlid Amphilophus citrinellus için
* Red terror diye adlandırılmışsa ya orta Amerika Cichlasoma urophthalmus , yada Güney Amerika Cichlasoma festae dır.