MenuDeniz akvaryumları çevreye zararlı mıdır?
Tarım artıklarına bağlı çevre kirlenmesi ve aşırı avlanma yüzünden günümüzde zarar görmemiş çok az sayıda tropik mercan biyotopu kalmıştır. Getirilmeye çalışılan bütün uluslararası kurallara rağmen balıkçılar halen, dinamit ve dibi tarayan ağlarıyla mercan kayalıklarına büyük zararlar veriyorlar. Bilinçsizce avlanma sürdükçe balık azalıyor, balık azaldıkça da kalanları adeta kazımak için kullanılan yöntemler sertleşiyor. Bu kısır döngü içinde nüfusu hızla artan, geçimleri için balıkçılığa bağımlı halklar gittikçe fakirleşiyor.
1994 yılında, irili ufaklı toplam 7017 adadan oluşan Filipinler'de yeni bir proje başlatıldı. Bu projeyle, bilinçsizce avlanma sonucu tahrip edilmiş kıyılarda, resif akvaryumlarından elde edilen tecrübelerle mercan tarlaları oluşturup bazı mercan türlerinin suni olarak üretilmesi hedefleniyor. Amaç, üretilen mercanların eczacılık endüstrisine, halka açık büyük akvaryumlara ve akvaryum sektörüne pazarlanarak yöre halkına ek bir gelir kaynağı yaratılması.
Böylece mercan yetiştirmeyi öğrenen halkın daha bilinçli davranacağı ve kendi geçim kaynaklarını yok etmeyeceği, tersine koruyacağı düşünülüyor. Bu proje tabi ki doğal mercan resiflerini korumak için yeterli değildir; fakat bir başlangıçtır. Bu girişimi başlatanlar da bilim adamlarıyla birlikte organizasyonlar kuran bilinçli akvaristler olmuşlardır.
Deniz akvaryumlarının çevreye zararlı olup olmadığı, tamamen bu işle uğraşanların konuya yaklaşımına bağlıdır. Doğru yaklaşımla bakıldığında deniz akvaryumları, doğal zenginliklere karşı duyarlılığı arttıran ideal bir ekoloji öğretmenidir. Bilinçli akvaristler, çevre etiklerine bağlı kalarak doğaya zarar verecek isteklerden kaçınır; tam tersine, yukarıdaki örnekte olduğu gibi doğal zenginlikleri koruyacak yöntemler araştırırlar.
Deniz akvaryumunu klas bir renkli canlılar koleksiyonu düzeyinde algılayanlar ise, bilgi düzeyleri ne olursa olsun doğayı değil, kendi bencilce isteklerini ön planda tutarlar. Sırasında akvaryumda bir yıldan fazla yaşamayacağını bile bile doğada ömrü on yılı aşan gösterişli bir balığı ya da çok hassas bir mercanı satın almaktan kaçınmazlar. Böylece, doğaya zarar vermek pahasına bu canlıları toplayanlara da pazar yaratmış olurlar.
Bu görüşlerden ortaya çıkan sonuç şudur: Deniz akvaryumlarının en önemli altyapı unsuru, malzeme veya canlıdan önce bilinçtir.